Echo uit het Jappenkamp,….Weet iemand waar Wikje woont?….

Echo uit het Jappenkamp,….Weet iemand waar Wikje woont?….

Eerder heb ik al eens geschreven dat, als toeval je een handje helpt, je tot boeiende ontdekkingen kunt komen.

Zo kreeg ik op mijn Hyve-pagina  op 7 april 2009 ineens een uitnodiging om vrienden te worden met Liesbeth.

In de uitnodiging stond dat zij een tekening had van Theodora Maria Bodenstaff

Natuurlijk ben ik op deze uitnodiging ben ingegaan hebben we een paar keer geschreven en informatie uitgewisseld over de familie Bodenstaff. De vrouw op de tekening bleek achteraf niet Theodora Bodenstaff te zijn, maar Theodora Errens, echtgenote van Conrardus Petrus Spruijtenburg.

Conrardus was weer de zoon van Frederik  Spruijtenburg en Johanna Cornelia Bodenstaff.

Daarna stuurde Liesbeth mij allerlei kopieën van aktes en krantenknipsels m.b.t. de familie Bodenstaff, waarvan ik de meeste niet had en een welkome aanvulling voor mijn stamboomonderzoek waren. Écht heel waardevol allemaal.

Totdat zij mij ineens iets stuurde dat mij héél erg boeide.

Het was de scan van een portrettekening van een meisje. Op de foto staat de tekst:

  Juli ’45        Wikje Bodestaf  A.Donk

Liesbeth schreef ook dat het uit een tijdschrift kwam en er een oproep bij hoorde die luidt als volgt: “Tussen de kamptekeningen van mijn ex-vrouw Anneke Donk (1924-2004) trof ik een tekening aan van Wikje Bodestaf. Graag zou ik Wikje Bodestaf traceren om haar deze tekening te geven. Weet iemand waar Wikje woont?”

De tekening is de omslagfoto van het blad Pelita Nieuws uit 2006.

Op de welkoms pagina van Pelita stellen zij zich als volg voor:

Pelita
De oorlog met Japan en de onafhankelijkheidstrijd veroorzaak­ten een ware volksverhui­zing uit Nederlands-Indië. Voor ruim 300.000 Indische Nederlanders en Molukkers zat er niets anders op dan hun heil in Nederland te zoeken.

Dat bleek niet eenvoudig. Van een warm welkom was geen sprake.

Het was ieder voor zich.

Op 17 november 1947 werd op particulier initiatief een stichting opgericht om te helpen.

Ik heb natuurlijk contact opgenomen met Pelita om te achterhalen wie de schrijver van de oproep is en waar ik hem bereiken. Ik werd op een alleraardigste wijze te woord gestaan door de heer Verhoeven en hij zou proberen te achterhalen wie de schrijver is. Natuurlijk wilde ik het blad ook hebben en ik vroeg hem of ik een kopie kon kopen. Dat kon niet, maar hij wilde mij er wel een gratis sturen!

Nu weet ik toevallig waar Wikje Bodenstaff (inmiddels ook al 72 jaar) woont; die woont in Australië. Ik heb haar natuurlijk een berichtje gestuurd om het te vertellen. Wikje kon het zich allemaal niet zo goed herinneren en liet ook weten dat de kamptijd iets is die zij het liefst maar wil vergeten.

Dat niet willen herinneren heb ook van veel van mijn directe familieleden gehoord die in de jappenkampen zaten. Ook konden zij heel lang niet praten over wat zij meegemaakt hadden in de kampen, In Nederland was er eigenlijk niemand die er naar wilde luisteren. Zij hadden de oorlog al 4 jaar achter zich gelaten toen de Indische mensen na de kampen en de bersiaptijd ( de tijd van de politionele acties) naar Nederland kwamen. Dus was, denk ik, de enige optie die hele periode maar verdringen.

Maar goed.

Omdat Anneke is overleden heb ik ook gezocht op familieberichten-online.nl en daar vond ik een overlijdensbericht van Anneke Donk (overleden 03-11-2004 te Gorinchem) en de naam van haar weduwnaar “Haarman”. Zou dat de Anneke zijn geweest die de tekening van Wikje heeft gemaakt? Mijn nekharen begonnen te kriebelen.

Het telefoonboek bracht me verder hulp. Ik vond in Gorinchem 2 Haarman’s. Bij de  eerste die ik belde kreeg ik de schoondochter van Anneke Donk aan de telefoon en zij vertelde mij dat haar schoonvader de andere Haarman was.

Ik heb hem direct gebeld en hij was blij te horen dat ik Wikje voor hem gevonden heb. Ik heb hem de adres en e-mail van Wikje gegeven. Die tekening zal dus binnenkort bij Wikje thuis wel een mooie plekje krijgen denk ik.

Over de tekening en Anneke schreef mijnheer Haarman (Dorus) me het volgende:

Mijn vrouw Anneke Donk  heeft, behalve wat zij op scholen leerde, nooit tekenles gehad. Ze had een gave voor het maken van portrettekeningen. Ooit heeft zij op de MULO een leraar op het schoolbord getekend. Zij kreeg daar veel waardering voor.

De tekening die Anneke van Wikje heeft gemaakt, heeft zij denk ik vlak voor de bevrijding gemaakt. Zij zat in het vrouwenkamp te Moentilan in Midden-Java. Gelet op de datum die op de tekening staat moet Anneke 21 jaar geweest zijn.

Haar “internering” begon in Bandoeng. Zij zat toen, samen met haar moeder, 2 broertjes en 1 zusje in het Bloemenkamp. De jongens (Hans en Miel)  werden toen van de familie gescheiden en naar het mannenkamp in Thimahi gebracht.

De vrouwen, waaronder ook Anneke’s moeder en haar zusje Thea zijn daarna naar Moentilan gebracht, waar Wikje ook terecht is gekomen.

Na de bevrijding zijn zij naar Bandoeng terug gekomen en naar een verzamelkamp op het vliegveld “Andir” gebracht om vervolgens naar Batavia te worden gevlogen. Daar lag de “ms. Johan Van Oldenbarnevelt” op hen te wachten om hen en de overlevenden van de kampen naar Nederland terug te brengen. Zij kwamen in 1946 in Nederland aan.

Anneke had op Andir al kennis gemaakt met Dorus, die zij op de reis naar Nederland beter leerde kennen. Zij en Dorus zijn in 1947 in Holland getrouwd en tot 2004, toen Anneke stierf aan de gevolgen van longkanker, bij elkaar gebleven.

Anneke’s vader was kapitein in het leger en haar oudere broer was milicien. Haar vader en broer zijn als krijgsgevangene naar Birma gedeporteerd, waar zij bij de aanleg van de beruchte Birma spoorlijn om het leven zijn gekomen.

Anneke’s man Dorus heeft vanaf zijn 17^e jaar in de jappenkampen gezeten en is al die tijd alleen geweest. Na de oorlog bleek alleen zijn zusje, meer dood dan levend, in kamp Ambawara, nog in leven te zijn.

Zijn broer was gevangen en lag in een ziekenhuis in Jappan. Zijn ouders en verdere familie zijn allemaal vermoord. Zijn zusje is ook naar Holland gekomen en zijn broer is naar Australië gemigreerd. Dorus heeft hen in 1972 nog een laatste keer terug gezien.

Die eerste vaart van de Johan van Oldenbarnevelt kreeg de naam van ”weduwen en wezen boot” en mogelijk dat Wikje daar ook op gezeten heeft . Omdat er over de wezen uit die oorlog weinig of niets bekend was heeft men Dorus benaderd om zijn ervaringen op schrift te stellen voor de uitgave van een boek.

Dat heeft hij gedaan en mocht je daar belang in stellen, het is getiteld ”Donkere regendruppels” , uitgegeven  door bergboek.nl 2002  isbn 90-70037-27-0.

De omslag van het boek is door Anneke ontworpen en staan er meer kamptekeningen van haar in het boek.  Zelf wilde ze haar ervaringen jammer genoeg niet opschrijven.

Het boek is in beperkte mate uitgegeven en de opbrengst is bestemd voor 2 weeshuizen in Java. (Met enig speurwerk kun je er misschien nog een exemplaar bemachtigen).

Als je nog gaat speuren in oude documenten, dan wens ik je veel succes met het zoeken naar verloren gewaande vrienden of familie. En wie weet kun je helpen deze site met nog meer informatie te verrijken en of deze site gebruiken om informatie te vinden.

Toen ik dit alles schreef zag ik de beelden van Indië voor me. Dit is ook een persoonlijk document geworden omdat zoveel dat Dorus mij schreef ook veel leden van mijn familie is overkomen.

Mijn dank aan mijn Hyves vriendin Liesbeth, de heer Verhoeven van de stichting Pelita  en natuurlijk en zeker niet in het minst mijnheer Dorus Haarman en postuum ook mevrouw Anneke Donk voor hun bijdrage aan dit avontuur.

Oh ja, als je op mijn blog wilt reageren, graag!

Vriendelijke groet en tot de volgende blog.

Philip Bodenstaff

Advertentie