14 augustus 2008

Het is zelden dat ik tranen in mijn ogen krijg bij het horen en zingen van het Wilhelmus.

Donderdag 14 augustus kon ik het niet droog houden. Ik was toen aanwezig bij de herdenking van de Indië slachtoffers bij het Indië-monument in Amstelveen. 14 augustus staat voor veel Indische mensen gelijk aan de herdenking van 4 mei.

Het is al jaren mijn bedoeling om daar heen te gaan om mijn door Japans en Indonesisch geweld verloren familieleden te herdenken. Niet alleen dat, maar ook om met meerdere Indische mensen stil te staan bij al het leed dat de Indische en Nederlandse bevolking gedurende de Japanse bezetting en onderdrukking en ook gedurende de bersiap heeft moeten doorstaan.

Ik herdacht mijn vaders oom Otto Ullrich, de vader van mijn tante Carla. Hij was krijgsgevangene en hij is met vele anderen op erbarmelijke wijze om het leven gekomen op het Japanse transportschip "Maros Maru" met waar 650 krijgsgevangenen opeengepakt waren. Het schip was op weg van Ambon naar Java verbleef voor een reparatie 40 dagen de haven van Makassar.

Hier een kort verslag van een van de overlevenden:

Het transport met een ander schip, de Maros Maru, leidde tot de dood van 250 krijgsgevangenen. Niet de torpedo’s of bommen van geallieerde strijdkrachten waren de oorzaak, maar hitte en uithongering. Op 17 september 1944 verliet de coaster Ambon. Aan boord waren 500 Britse en Nederlandse militairen. Onderweg werden nog eens 150 Nederlandse krijgsgevangen in de overvolle en snikhete ruimen geperst.

In de haven van Makassar (Sulawesi) moest het schip veertig dagen wachten voor een reparatie. De gevangenen moesten in de gesloten ruimen blijven. Bij aankoms in de haven van Soerabaja, twee maanden later, waren 250 van de 650 manschappen gestikt.

Op de Japanse schepen heerste een streng regime. Op het minste of geringst stonden zware straffen. Wie zonder order aan de wandel ging, moest dat met de dood bekopen. Ook op het negeren van een bevel stond onmiddellijke executie. De kapitein van de Nitta Maru kondigde tijdens een reis aan dat praten of verheffen van de stem zonder zijn uitdrukkelijke toestemming zou leiden tot onthoofding te plaatse. De bruut voegde de daad bij het woord en liet vijf Amerikanen ombrengen.

Ik herdacht ook het leed van mijn oom Mannie die krijgsgevangen was en als dwangarbeider gedwongen werd te werken voor de Japanners. Hij was een van de weinigen die de verschrikkingen van de kampen bij de Birmaspoorweg wist te overleven. Hij kwam geestelijk gehavend uit de oorlog.

Ik herdacht ook mijn oma en haar man en al mijn andere ooms en tantes die jaren in de Jappenkampen en na de oorlog in de interneringskampen hebben gezeten.

Tenslotte, maar niet op de laatste plaats dacht ik aan mijn vader. Hij had het “geluk” dat hij op zee zat toen Indië onder Japanse bezetting kwam.

Hij heeft zodoende kunnen vechten tegen de bezetter en hij heeft twee bombardementen, met het zinken van zijn schepen als gevolg, overleefd.

Een van de voorvallen betrof de luchtaanval van Japanse bommenwerpers op het KPN schip De Bantam.  Op 28 maart 1943 lag De Bantam gemeerd in de Orobaai. Tijdens het lossen van de ruimen klonk om 11.45 luchtalarm. Het schip werd aangevallen en door drie bommen getroffen en er onstond brand. Aanvankelijk leek het schip nog te redden, maar door een tweede luchtaanval was het onmogelijk de brand te blussen en is het schip aan de grond gezet. Mijn vader leek ongedeerd, maar kwam zoals later bleek wel als invalide uit de oorlog.

Hij sprak, net als mijn oma, ooms en tantes, bijna nooit over de oorlog. Zij probeerden het te vergeten, “Sudah, al voorbij toch”

14 augustus 2008 huilde ik om al hun leed.

Advertentie